Ебжьноу Руфбеи Иван-иҧа (08.03.1946, Аҧсны, Гәдоуҭа араион Џьырхәа ақыҭа – 13.08.2016, Аҟәа ақалақь) – аҧсуа литературатә критик, аиҭагаҩ, ауаажәларратә усзуҩы. СССР-и Аҧсни рышәҟәыҩҩцәа Реидгылақәеи Урыстәыла ашәҟәыҩҩцәа Реидгылеи рлахәыла (1999). Ианашьоуп «Ахьӡ-Аҧша» аорден ахҧатәи аҩаӡара (2016). Дыҩуан аҧсышәала.

А. М. Горки ихьӡ зху Москватәи Алитератруратә институт далгеит (1973). 1973 ш. инаркны С. И. Ҷанба ихьӡ зху Аҧсуа ҳәынҭқарратә драматә театр алитературатә хәҭа деиҳабын. 1975 ш. нахыс Аҧсны ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла алитературатә консультантс дыҟан, аамҭакала алекциақәа дрыҧхьон А. М. Горки ихьӡ зхыз Аҟатәи аҳәынҭқарратә арҵаҩратә институт аҟны. Аамҭақәак рзы ажурнал «Алашара» алитературатә критика аҟәша деиҳабын, Аҧсны ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла асахьаркыратә литература аларҵәара абиуро адиректорс дыҟан. Аԥсуа жәлар рмилаҭ-хақәиҭратә қәҧара далахәын. Аҧсны жәлар рфорум «Аидгылара» аҧҵара аҧшьгаҩцәа дреиуан. 1991 ш. Аҧсны жәлар рфорум ахантәаҩы инапынҵақәа наигӡон.

Р. Ебжьноу аҧсуа поезиа, иара убас Н. Ҳашыг, Р. Смыр уҳәа рырҿиамҭқәа ирзикыз истатиақәа рнылон: ажурнал «Алашара», агазеҭ «Аҧсны ҟаҧшь», аизгақәа: урҭ иреиуоуп: «Ажәақәа  ажәаны мацара иаанымхарц» («Алашара». 1977, №9, «Агәаҟреи аҭакҧхықәреи» («Алашара». 1984, №10), «Аҧышәара амҩала». («Алашра». 1985, №12), «Агәы аҟнытә иаауа ашәа» («Алашара. 1986. №9) уҳәа егьырҭгьы.

1979 ш. Аҟәа аҧсышәала иҭыжьын илитература-критикатә статиақәа реизга «Иҭынчым аҭынчра». Уи иагәылалеит Б. Шьынқәба, А. Џьонуа, А. Аџьынџьал, Н. Ҳашыг, Н. Ҭарба, М. Миқаиа, Т. Аџьба, Н. Кәыҵниа, А. Возба рырҿиаҭақәа ирызкны.

Р. Ебжьноу дырдыруеит еиҭагаҩнгьы. Аҧсшәахь еиҭеигеит аурыс, абаза, ақырҭуа бызшәақәа рҟнытә арҿиамҭақәа жәпакы. (Б. Ҭҳаиҵыкә иажәабжь кьаҿқәа, К. Џьгәаҭан ироман «Маридаҭ» ацыҧҵәаха уҳәа). 1988 ш. иҭыҵит иеиҭагамҭақәа реизга «Ахаҿқәа». Ашәҟәы иагәылалеит апиесақәа: Ж. Шехаде – «Брисбентәи аемигрант», Ҭ. Ҷилаӡе – «Акриса ҿа лзы ароль», Е. Раннет – «Ацәгьауратә танго» уҳәа егьырҭгьы.