Аҧсны Аҳәынҭқарра ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла асаит
АҦС РУС

"Амилаҭ хәыҷы алитература ду рымазар ауеит. Сара уи агәра згоит".

Д. И. Гәлиа

Аҧсны Аҳәынҭқарра ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла

Аҧсны Аҳәынҭқарра

ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла

ИМҨАԤЫСИТ АԤСНЫ АШӘҞӘЫҨҨЦӘА РЕИДГЫЛА XIV АИЗАРА ДУ





27.04.2022

2022 ш. апрель 27 рзы И.Г. Папасқьыр ихьӡ зху Аҧснытәи Амилаҭтә библиотекаҿы имҩаҧысит Аҧсны ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла изаамҭану XIV аизара ду

Аилатәарахь инеиаанӡа ашәҟәыҩҩцәа рҽеибаркны аҧсуа милаҭтә сахьаркыратә литература ауасхыр азышьҭазҵаз, Аҧсны жәлар рпоет Дырмит Есыф-иҧа Гәлиа анышә дахьамадоу игылоу ибаҟа амҵан ашәҭ шьыҵәрақәа шьҭарҵеит, минуҭк аҿымҭрала дыргәаладыршәеит.

Ашәҟәыҩҩцәа реизара ду иҽалаирхәит Аҧсны Ахада иабжьгаҩ Нугзар Логәуа. 

Аҧсны жәлар рышәҟәыҩҩы Алықьса Гогәуа онлаин ала арҿиаҩцәа реизара ду рыдиныҳәалеит.  Алитература, инеизакны акультура аҿиара акырӡа шаҵанакуа дазааҭгылеит, даҩымсит аҧсуа шәҟәыҩҩцәа ирылдыршахьоу, аҧхьаҟагьы ақәҿиарақәа рзеиӷьеишьеит. 

И.Г. Папасқьыр ихьӡ зху Аҧснытәи Амилаҭтә библиотекаҿы ихацыркыз аизара ду ааиртит ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла ахантәаҩы Вахтанг Аҧҳазоу. Минуҭк аҿымҭрала иргәаладыршәеит аҵыхәтәантәи ашықәсқәа рзы зыҧсҭазаара иалҵыз ашәҟәыҩҩцәа: Џьума Аҳәба, Гьаргь Гублиа, Сергеи Кәыҵниа, Владимир Агрба, Никәала Кәыҵниа, Терент Ҷаниа, Платон Бебиа, Анатол Кәыҵниа, Таус Исаев, Владимир Басариа, Дырмит Быҭәба. Ҳәарада, ари цәыӡ дууп амилаҭтә литературазы.

Ега ус акәзаргьы, аҧсҭазаара ҧхьаҟа ицоит, ицәырҵуеит арҿиамҭа ҿыцқәа, ашәҟәыҩҩцәа реилазаара хаҭәаауеит ахьӡ ҿыцқәа рыла.  Убас, аҵыхәтәантәи аамҭазы Аҧсны ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла  ашҟа ирыдыркылаз хҩык: Иван Миқаиа, Абзагә Аҟалӷьба, Аинар Ҷыҭанаа аиқәшәараҿы аршаҳаҭгақәа рнапаҿы ирыҭан.

Анаҩс аизара ду амҩаҧгаҩыс далхын ашәҟәыҩҩы Даур Наҷҟьебиа. Уи аизара ду иалахәыз ирыдигалеит амш азҵаатәы: ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла аусура аҳасабрба; ақәгыларақәа; ахцәажәарақәа; ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла ахантәаҩы иалхра; ажурналқәа рредактрцәа рышьақәырӷәӷәара, Аидгыла Аустав аиҭакрақәа ралагалара уҳәа. Бжьыҭирала егьрыдыркылеит.

Ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла хәышықәсатәи аусура иазкны аҳасабрбатә ажәахә ала дықәгылеит  ахантәаҩы Вахтанг Аҧҳазоу. Уи инарҭбааны дазааҭгылеит аҵыхәтәантәи ашықәсқәа ирылагӡаны алитературатә ҧсҭазаараҿы ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла аусураҿы иалнаршаз. Ҳәарада, ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла ишьҭнахуаз, излацәажәоз азҵаарақәа зегьы амилаҭтә литература аҿиара апроцесс арманшәалара, уи ишахәҭоу ахаҵгылара, ацхраара уҳәа ирызкын. Аихьӡарақәа инарываргыланы даҩымсит арҿиаратә еилазаара аҿаҧхьа ицәырҵуа апроблемақәагьы.

Алитература аҿиара амҩаҿы рлагала бзиа ҟарҵоит ажурналқәа: «Алашара», «Амцабз», агазеҭ «Аамҭа». Ҳлитература аларҵәаразы, аӡыргаразы арҭ аҭыжьымҭақәа аҭыҧ ҷыда ааныркылоит.

Хымҧада, хәышықәса ирылагӡаны иҟаҵоу маҷым, аха аамҭа иқәнаргыло инагӡатәу аусқәагьы рацәоуп.

Аизара ду аҟны дықәгылеит Аҧсны Ахада иабжьгаҩ Гугзар Логәуа. Уи дазааҭгылеит, егьырҭ арҿиаратә еилазаарақәа реиҧш, ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла еиднакыло ирыбзоуроу шмаҷым адоуҳатә культура, ҷыдала алитература арҿиараҿы, аӡыргараҿы, ахатәы бызшәа аиқәырхараҿы. Агәрагара шимоу иҳәеит жәашықәсала ишьақәгылахьоу атрадициа аринахысгьы еихьӡарала аҿиара амҩа ишанызаауа азы.

Амҩаҧгаҩ анаҩс ажәа риҭоит ажурнал «Алашара» аредактор хада Анатоли Лагәлаа, ажурнал «Амцабз» аредактор хада Инна Аҳаш-ҧҳа. Урҭ рылацәажәеит русура шеиҿкаау, иҟоу аихьӡарақәа реиҧш, аулафахәқәеи агонорарқәеи рмаҷра инамаданы ирыҧгыло ауадаҩрақәа, аҭыжьымҭақәа рматериал-техникатә база арҿыцра ишазхьаҧштәу, арҿиаратә ҭагылазаашьа аиӷьтәразы иҟаҵатәу уҳәа рганахьала ргәаанагарақәа ирзааҭгылеит.

Аизара ду аҟны иқәгылауа ргәаанагарақәа рҳәеит иара убас ашәҟәыҩҩцәа:  апоет Геннади Аламиа, ашәҟәыҩҩцәа Даур Наҷҟьебиа, Ҳаири Қәҭарба уҳәа егьырҭгьы.

Ақәгыларақәа зегьы рҟны ирзааҭгылон алитературатә ҧсҭазаара амҩаҧысшьа, уи аҿиара амҩақәа, ауаажәларраҿы ашәҟәыҩҩы иааникыло аҭыҧ акырӡа шаҵанакуа. Убри аҟнытә, арҿиара знапы алаку еснагь игәцаракра шаҭаху.   Арҿиаратә еилазаара усура амҽхак иҵегьы арҭбааразы ахырхарҭа ҿыцқәа шыҧшаалатәу. Агәаанагарақәа еихшьалауа ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла хәышықәсатәи аусура инеизакны ибзиоуп  ҳәа ахәшьара аҭан.

Анаҩс ииасит ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла ахантәаҩы иалхрахь. Абжьыҭирахь  инашьҭын уаанӡа Аидгыла напхгара азҭоз Вахтанг Аҧҳазоу икандидатура заҵәык. Иаарту абжьыҭира амҩаҧгаразы иҟаҵаз ажәалагала бжьыҭирала ирыдыркылеит.  Иаарту абжьыҭираан еицҿакны рыбжьы ирҭеит Вахтанг Аҧҳазоу. Абасала, ҩаҧхьа Аҧсны ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла ахантәаҩыс далхуп апоет, апублицист  Вахтанг Аҧҳазоу.

Аизара ду аҟны иаарту бжьыҭирала Аидгыла амаӡыныҟәгаҩс далхуп  ашәҟәыҩҩы Даур Наҷҟьебиа. Ишьақәырӷәӷәоуп ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла ахадара, ажурналқәа «Алашареи» «Амцабзи» рредакторцәа хадацәас –  Анатоли Лагәлааи Инна Аҳаш-ҧҳаи.

Аҵыхәтәан ашәҟәыҩҩцәа реизара ду аҟны ҳтәыла ауаажәларра рышҟа Аҳәамҭа рыдыркылеит.

Абасала Аҧсны ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла изаамҭану ажәиҧшьтәи  аизара ду аусура хнаркәшеит.