Возба Анатоли Бата-иҧа (22.06.1932, Аҧсны, Гәдоуҭа араион Лыхны ақыҭа - 26.01.1994). Ашәҟәыҩҩы, ажурналист, ауаажәларратә усзуҩы. СССР-и Аҧсни рышәҟәыҩҩцәа Реидгылақәеи СССР-и Аҧсни ржурналистцәа Реидгылақәеи дрылан. Дыҩуан аҧсышәала.
Ашәҟәыҩҩы иҧсҭазааратә мҩа акыр илакьуан, дышқәыҧшӡаз иаб диҧхоит. Иашьеи иареи аибара дмырбакәа ран Зиза илааӡеит. Иқыҭаҿ абжьаратә школ даналга дҭалоит Москватәи аихамҩаргыларатә институт, аха актәи ашықәс аан иҭаацәаратә ҭагылазаашьа ауадаҩра инамаданы аҩныҟа дыхнымҳәыр амуит. Ега ус акәзаргьы, аҵара гәҭакыс измаз аҷкәын 1954 ш. А.М.Горки ихьӡ зхыз Аҟәатәи аҳәынҭқарратә арҵаҩратә институт дҭалоит. Хәышықәса рышьҭахь иҵара хыркәшаны иқыҭахь дцоит, Лыхнытәи абжьаратә школ аҟны аусура далагоит, хара имгакәа Гәдоуҭа араион аҵара аҟәша ашҟа диасуеит. Арантә диаргоит араионтә газеҭ «Бзыҧ» аредакциахь. «Бзыҧ» еиҧш, иҩымҭақәа анылон агазеҭ «Аҧсны ҟаҧшь» («Аҧсны»). Ажурналист изанааҭ ицааиуан, ибызшәа беиан. Дышнеи-шнеиуаз аредактор ихаҭыҧуаҩс диаргоит, аҵыхәтәан редакторсгьы дыҟан. Акьыҧхь ианиҵаз иҩымҭақәа рыла ихьӡ аҧхьаҩцәа еицырдырит, агазеҭгьы аҳаҭыр шьҭнахуан.
1950-тәи ашықәсқәа рҽеиҩшамҭа нахыс аамҭа ҿыц аира ицәырнагон абаҩхатәрақәа. Усҟантәи абиҧара дреиуаны дцәырҵит Анатоли Возба, ирылукаауазгьы дыруаӡәкын.
Арҿиара аус мацарала иҽҭахикаауамызт, иҧсҭазаара зегьы ижәлар рымаҵ аура иазкын, аҧсадгьыл азы ақәҧаҩцәа дреиуан. Амилаҭ-хақәиҭратә қәҧара далагылан. Аҵыхәтәан, Аҧсны жәлар рфорум «Аидгылара» анеиҿкахаагьы, иара ари ахеидкыла Гәдоуҭатәи аҟәша напхгара аиҭон. Аҧсны ауаажәларра-политикатә ҧсҭазаара иазкны ииҩуаз, агазеҭ ианиҵоз истатиақәа, ишырҳәо еиҧш, ицҳафыруа иҟан, ажәлар ирылаҵәахьан, еснагь иазҧшын арҿиаҩы иажәа. Апублицист ҟаза еснагь аамҭа шизымхозгьы, игәыгәҭаижьуамызт алитература. Асахьаркыратә литература иаҵанакуа аҩымҭақәа маҷымкәагьы иҭижьит.
Аҭыжьымҭақәа: аҧсышәала: Кьахь Ҳаџьараҭ. Аповест. Аҟәа, 1960; Агәыӷра ашә аартызароуп. Ажәабжьқәа. Аҟәа, 1966; Аӡбаҩцәа дрысҭоит. Аиумортә жәабжьқәа, Аҟәа, 1971; Амра аҽарыцқьоит. Ажәабжьқәа, Аҟәа, 1979; Ашыц мҳаҵә. Аиумортә жәабжьқәа. Аҟәа, 1981; Кьахьба Ҳаџьараҭ. Ароман. Аҟәа, 1986; Иҩымҭақәа. Ҩ-томкны. Аҟәа, 2010-2011; аурысшәала еиҭаган: Ҳаџьараҭ Кьахьба. Ароман. М., 1991.